Arama Kurtarma Köpekleri Ortak Özellikleri

Arama kurtarma köpekleri kent ve doğada arama kurtarma çalışmalarında sağladıkları yardım ile birçok canın kurtarılmasında görev almaktadır. Köpekler her zaman insanların en sadık dostu olarak bilinmektedir. Bu sebeple günümüze kadar insanlar tarafından köpeklere farklı anlamlar yüklenmiştir. Köpekler çoğu zaman insanlar için bir dost olarak bilinse de bazı durumlarda hayat kurtarmak için eğitilen arama kurtarma ekibinin bir parçası olur.

Kurtarma köpekleri kurtarma uzmanlarının yanında görev alarak kentsel arama, deprem kurtarma ve doğada kaybolan canlıların yerini tespit etmekte büyük rol oynamaktadır. Her arama kurtarma köpeğinin bir eğitmeni bulunmaktadır. Eğitmen ile köpekler kurtarma uzmanı ile birlikte hareket ederler. AFAD Köpekli Kurtarma Timi’ni oluşturmak için bir kurtarma uzmanı ve arama kurtarma köpeği gerekmektedir.

Arama Kurtarma Köpekleri Tarihçesi

Kurtarma köpekleri denilince ilk akla gelen ülke İsviçre’dir. İsviçre, arama kurtarma köpeklerinin eğitiminde öncülük etmiş ilk ülkedir. İsviçre’nin arama kurtarma köpeklerini eğitmeye başlama sebebi ise Alp’ler de çok sayıda insanın kaybolması olarak bilinmektedir.

Av köpekleri her zaman arama kurtarma görevinde yer almıştır. Fakat bu köpeklerin yetenekleri ile tanınması İkinci Dünya Savaşı ile başlamıştır. Alman çoban köpekleri ise genellikle enkaz altında kalan canlıların kurtarılması amacıyla eğitilmiştir. Bir süre sonra köpekleri özel olarak arama kurtarma amaçlı eğitmek yaygın hale gelmiştir. Çünkü yaşanacak felaketler ve ortadan kaybolma durumları için eğitilen köpekler ile sorunların üstesinden gelmek mümkün.

Arama kurtarma köpeklerinin eğitimi konusunda uzmanlaşmış okullar açılmıştır. Bu okullar savaş sonrası 1950’li yıllarda ve Avrupa en zor zamanını henüz atlamışken ortaya çıkmıştır. Arama kurtarma köpeklerini yetiştirmek bir meslek haline gelmiş ve İsviçre ile Almanya’da popüler olmuştur. 1980 yılında İspanyol arama kurtarma köpeği eğitim okulu açılmıştır. Bu okulda ki eğitim son derece planlı ve Kızıl Haç Örgütü tarafından gelişen yöntemlere dayanır. Eğitim planı dört aşama ile ifade edilmekte;

• Kafes ve İnsan Figürü
• Kutu veya Konteyner
• Saklanmış Biri ya da Birileri
• Tasma Takılıyken Arama

Hangi Köpekler Arama Kurtarma Köpeği Olur

Arama kurtarma köpekleri bu iş için eğitildikleri takdirde ayrım olmaksızın bu göreve uygun hale gelebilirler. Köpeklerin cinsleri arama kurtarma köpeklerinde olması gereken özellikleri belirleyemeyebilir. Arama kurtarma köpekleri için sahip olması gereken özellikler;

• Dikkatli ve kolayca motive olması
• Problemleri çözmek için kararlı olması
• Tecrübeli ve sabırlı olması
• Sahibini ya da eğitmenini memnun etme ve onay alma arayışı
• Yüksek enerji seviyesi
• Verilen göreve ilgisini kaybetmemesi
• Dayanıklılığa ve fiziksel güce sahip olması

Bu özelliklerin yanı sıra arama kurtarma teşkilatına alınacak köpeklere yavruyken özel testler uygulanmakta. Yapılacak özel testler sonucunda köpeğin gerekli şartlara uygun olup olmadığına karar verilir. Gerekli özelliklere sahipse aday olarak görülür. Köpek eğitim merkezine kabulü sağlanarak eğitime başlanır.

Arama Kurtarma Köpeği Nasıl Arama Yapar?

Arama kurtarma köpekleri arama yaparken nesneleri koklayarak kişilerin izine düştükleri bilinmektedir. Kokunun sağladığı ipuçları ile kaybolan kişiyi aradıkları yanlış bir bilgi değildir. Fakat kişinin kimliğinin bilinmediği ve herhangi bir nesnenin olmadığı durumlar görülmektedir. Bu gibi durumlarda nesneyi koklama yöntemi mümkün olmayacaktır.

Bu yüzden arama kurtarma köpekleri yakındaki insan kokularını, görebileceği kokuları ve göremediği ama koklayabildiği kokularda ayrım yapmayı öğrenirler. Bu eğitim sayesinde enkaz altında kalan kişilerin bulunması kolaylaşır. Arama kurtarma köpeği bir canlıyı ya da bir nesneyi algıladığında havlamaya başlayacaktır. Köpek saklı bir nesneyi bulma eğilimiyle ödül maması alma arasında bir bağlantı kurmaktadır.

Arama Kurtarma Köpeği Nasıl Yetişir?

Arama kurtarma adayı köpekler, 2 yıl süren yoğun bir eğitimden geçerler.

• Temel itaat eğitimi ile basit komutları almayı öğrenirler.
• Temel beceri eğitimi yemek ve tuvalet becerilerini kazandıkları bölümdür.
• İleri itaat ile karmaşık komutları uygulamayı öğrenirler.
• İleri beceri eğitimi ise belirtilen herhangi bir kişiye eğitim ve iz sürme gibi karışık becerilerin kazandırıldığı aşamadır. Ayrıca gaz sızıntısı, yangın ve doğal tehlike bildirimi gibi eğitimlerden de faydalanırlar.

Arama Kurtarma Köpeği Eğitim Sertifikası

Bütün eğitimleri başarı ile bitiren arama kurtarma adayı köpekler, eğitmenleri ile birlikte yeterlilik sınavına katılırlar. Komisyon karşısında özel parkurda aldıkları eğitimi gösterirler. Başarılı oldukları takdirde sertifika alırlar ve AFAD teşkilatına katılırlar.