Kedilerde Saçkıran Hastalığı ve Tedavi Yöntemleri

Saçkıran genellikle kedilerde, hatta ev içerisindeki kedilerde bile görülebilir. Ancak ismi saçkıran olmasına rağmen kedilerde herhangi bir parazit veya solucan içermez. Neyse ki oldukça bulaşıcı ve yaşamı tehdit etmeyen bu enfeksiyon önlenebilir ve uygun bir yöntemle tedavi edilebilir.

Kedilerde Saçkıran Nedir?

Saçkıran, birçok farklı hayvan türünü etkileyen bir mantar enfeksiyonudur. Aynı zamanda dermatofitoz olarak da adlandırılır. Kedilerde saçkıran vakalarının yaklaşık %98’ine Microsporum canis mantarı neden olur. Bu mantar hayvanlar arası çok çabuk bulaşmasıyla bilinir. Saçkıran, cilt üst tabakasını etkiler. Bu mantara sahip olan hayvanlarla temas halinde olunduğunda ortaya çıkar.

Kedilerde Saçkıran Belirtileri Nelerdir

Saçkıran lezyonları ciltte yüzleri döker, pullu, kırmızı halkalar şeklinde bölgeler oluşturur. Bu mantar enfeksiyonuna sahip olan kediler sürekli o bölgeyi kaşırlar. Bu yuvarlak lezyonlar genellikle bir kedinin ön bacaklarında, kulaklarında veya diğer kısımlarında görülür. Şiddetli enfeksiyonlarda ise cildin herhangi bir yerinde ortaya çıkabilir. Kedinizi severken saçkıranı rahatlıkla fark edebilirsiniz. Öncelikle ufak bir tüy dökülmesi görebilirsiniz fakat biraz daha detaylı incelediğinizde kırmızı bir halka şeklini almış saçkıranı mantarını farkedeceksiniz.

Kedilerde Saçkıran Nedenleri

Kediler, saçkıran hastalığının semptomlarını gösterebilir veya hiç semptom da göstermeyebilir. Mantarlar, doğrudan veya dolaylı olarak diğer kedilere oldukça kolay bir şekilde yayılabilir. Kediniz, saçkıranı olan başka bir hayvana dokunurken doğrudan temas halinde olduğunda enfeksiyon kapabilir.

Kediniz, bir taşıyıcı veya enfekte olan bir evcil hayvanın temas ettiği yataklara, yiyecek ve su kaplarına, oyuncak ve diğer öğelere dokunarak dolaylı olarak saçkıran mantarını kapabilir.

Saçkıran Hayvanlardan İnsanlara Bulaşır mı?

Saçkıran, zoonotik bir hastalıktır yani bir hayvandan insana yayılabilir. Yaşlılar veya çok genç bağışıklığı zayıf olan kişiler, saçkırana yakalanmaya daha yatkındır. Enfekte olan taşıyıcı bir hayvana dokunulduğunda veya o hayvanın kullandığı eşyalara temas edildiğinde sizlerde saçkıran olabilirsiniz.

Kedilerde Saçkıran Nasıl Teşhis Edilir?

Yuvarlak bir lezyonun saçkıran olduğunu, başka bir tür veya cilt sorunu olup olmadığını doğrulamak için, veteriner hekiminiz teşhis için birkaç test yapabilir.

• Wood’s Lamp: Özel bir siyah ışık, mantarın sarımsı yeşil renkte parlamasına neden olur. Bu gerçekleştirilmesi basit ve invazif olmayan bir testtir, ancak bu yöntem her zaman kullanılması doğru değildir. Işık, ölü deri hücreleri, topikal merhemler ve diğer lifler dahil olmak üzere başka şeylerin parlamasını sağlayabilir, bu nedenle değerlendirme için kullanılan tek yöntem değildir.
• Microsporum: Veterineriniz mikroskop altında Microsporum adı verilen mantarları arayabilir. Lezyonun üzerine yerleştiren şeffaf bir bant parçası, daha sonra boyanabilen hücreleri alır. Özel bir mor leke, içinde çizgiler bulunan küçük elipslere benzeyen saçkıran mantarlarını mikroskop altında görünmesine neden olur. Bazen bu mantarları bu testte görmek hala zor olabilir.
• Kültür: Saçkıranı teşhis etmenin en doğru yollarından biri, kedinizin tüylerinden ve derisinden örnekler almak ve mantarın büyüyüp büyümediğini görmek için onları özel bir kültür ortamına yerleştirmektir. Sonucunu öğrenmek için yaklaşık bir haftadan uzun süre gerekir.
• Biyopsi: Cilt biyopsisi saçkıranı teşhis etmenin en istilacı yoludur, ancak aynı zamanda da çok doğru bir yöntemdir. Bu yöntem, bir deri parçasını kesip mikroskobik analiz için bir laboratuvara göndermeyi içerir. Sonucu beklemek birkaç gün sürebilir.
• PCR: Saçkıranı tespit etmenin en iyi yöntemi daha yaygın olarak PCR olarak adlandırılan, invazif olmayan bir polimer zincir reaksiyon testidir. Kültür testi gibi PCR testinde de deri ve tüy kullanılır. Sonuçlar birkaç gün içerisinde elinizde olur.

Bu farklı testler, kedinizde saçkıran mantarı olup olmadığını doğrulayacaktır. Veteriner hekiminiz daha sonra mantar enfeksiyonunu uygun ilaçlarla tedavi edecektir. Veteriner hekiminiz bu zoonotik hastalığın yani hayvandan insana bulaşan mantarın başka bir göstergesi olarak, kedinizdeki belirtilerin sizde de olup olmadığını sorabilir.

Kedilerde Saçkıranı Diğer Hastalıklar Taklit Edebilir

Saçkıran lezyonları diğer sorunlara benzer bir şekilde görülebilir. Bu neden veteriner hekim doğru sonuca ulaşmak için birden fazla test isteyebilir Örneğin; pire ve uyuz (hem demodektik hemde sarkoptik tiper) saç dökülmelerine ve kaşıntılara neden olabilir. Bazı kediler alerjiler, stres ve endişe nedeniyle ciltleri kırmızı olana kadar derilerini kaşıyıp tahriş ederler. Yanlış koyulan tanı kedinize yanlış türde ilaç verileceği anlamına gelir.

Kedilerde Saçkıran Nasıl Tedavi Edilir?

Veteriner hekiminiz kedinize saçkıran teşhisi koyduysa, enfeksiyonu tedavi etmek için muhtemelen mantar önleyici ilaç yazacaktır. İtrakonazol, saçkıranı olan evcil hayvanlar için sıklıkla kullanılan bir ilaçtır. Ancak kapsüllerin boyutu nedeniyle, tipik olarak bir kediye uygulanması için dozajı veteriner hekim kontrolünde ayarlanmalıdır.

Bazen saçkıranı oral tedavilerle birlikte ortadan kaldırmak için merhemler kullanılır. Hem oral hemde topikal tedavi biçimini kullanarak hem derideki mantarları öldürecek hem de kedideki enfeksiyonu sistematik olarak bastıracaksınız.

Son olarak, saçkıran olan bir kediniz var ise, kalan mantarları ortadan kaldırmak için ev ortamınızı da steril tutmanız önemlidir.

Kedinizde saçkıran belirtileri var ise çok geçmeden derhal veterinere başvurmalısınız. Tedaviye ne kadar erken başlanırsa süreç de o kadar kısa olacaktır.

Kedilerde Saçkıran Nasıl Önlenir?

Saçkıran kedilerde oldukça bulaşıcıdır, ancak uygun adımlar atılırsa önlenebilecek bir mantardır. Evcil hayvanınıza dokunmadan önce veya sonra ellerini sabunlu bol köpüklü suyla yıkamak, sizin veya kedinizin saçkıran ile enfekte olma olasılığını azaltmanın en kolay yoludur.

Kedinizin dışarıda yaşayan diğer kedilerle temas kurmasına izin vermeyin. Kediniz ve siz için temiz ve steril bir ortam gayet iyi olacaktır.

Eğer kedinizde saçkıran varsa doktorunuz bu hastalığı belirleyene kadar kedinize dokunmaktan kaçının.

Kedileriniz hakkında farklı sorularınız var ise bizlere Kedi Soru-Cevap kısmından ulaşabilirsiniz.