Köpeklerin Kuduz Olması Durumunda Yapılması Gerekenler Nelerdir?

Kuduz, insanları ve hayvanları etkileyen ölümcül bir hastalıktır. Lyssa ve rabies olarak da bilinen kuduz, hayvanlardan hayvanlara ve hayvanlardan insanlara bulaşan bir hastalıktır. Köpeklerin kuduz başlangıç aşamasında belirti göstermese de kısa süre içinde belirti gösterebilir. Hastalığın kuluçka süresi hayvanlarda birkaç gün, insanlarda birkaç hafta olabilir. Kuduz, eski zamanlarda olduğu kadar sık görülen bir hastalık değildir. Ülkemizde görülen kuduz vakalarının sayısı oldukça azdır. Yine de kuduz hastalığı için her zaman risk vardır. Kuduz, çok ciddiye alınması ve mutlaka önlenmesi gereken bir hastalıktır. Kuduz yalnızca köpeklerde değil kedilerde, yarasalarda, tavşanlarda, atlarda, ineklerde, keçilerde, gelinciklerde, kurtlarda, tilkilerde, domuzlarda, ayılarda, kirpilerde ve köstebeklerde de görülebilir.

Köpeklerde Kuduz Neden Olur?

Köpekte kuduz nedeni ısırılmadır. Kuduz, kendiliğinden oluşan bir hastalık değildir ve yalnızca yakın temasla bulaşmaz. Örnek vermek gerekirse; iki köpek yan yana durursa ve bu köpeklerden biri kuduzsa, sağlıklı olan köpeğin kuduz olması için kuduz köpek tarafından ısırılması gerekir. Kuduz, salya ve akıntı yoluyla bulaşır. Kuduzun bulaşması için kuduz olan hayvanın salyasının açık yaraya temas etmesi ya da ısırması gerekir. Sanılanın aksine kuduz bir hayvana dokunmak kuduza yol açmaz. Burada dikkat edilmesi gereken önemli nokta, hayvana dokunurken ellerde açık bir yaranın olmamasıdır. Hayvanların tüyünde kuduz virüsü bulunmasa da kuduz olan hayvan tüylerini yalamış olabilir. Kuduz olan köpek agresif olacağı için başka insanları yanına yaklaştırmaz ve yaklaşanı ısırır. Bu nedenle kuduz olan köpeğe dokunulmaması gerekir. Sokak köpekleri arasında çıkan kavgalarda köpeklerin çoğu yaralanır. Bu nedenle sokak köpeklerinde ve sokak kedilerinde kuduz görülebilir. Sokak köpeğinin kuduza yakalanması için kuduz köpek tarafından ısırılması, sokak kedisinin kuduza yakalanması için kuduz bir kedi ya da köpek tarafından ısırılması gerekir.

Köpeklerde Kuduz Belirtileri Neler?

Köpeklerde kuduz belirtileri şöyle sıralanabilir;

• Kuduz olan köpek sık sık karanlık ortamlara girer ve ışıktan kaçar. Bunun nedeni hastalığın köpekleri ışığa ve gürültüye karşı hassas hale getirmesidir.
• Kuduz olan köpeğin ağız kenarlarında köpürme görülebilir. Yutkunma güçlüğüne bağlı olarak tükürük artışı meydana gelir, sık sık salyası akar ve ağzı çoğunlukla açıktır.
• İlk etapta su içme isteğinde belirgin bir artış olan köpek daha sonra su içmeyi ve beslenmeyi bırakacaktır. Bunun nedeni kuduzun yutkunma güçlüğüne neden olmasıdır. Sanılanın aksine kuduz olan hayvan sudan korkmaz. Kuduz olan köpek yutkunurken zorlandığı için su içmekten ve yemek yemekten kaçınır.
• Kuduz olan köpeğin gözleri kızarık ve şiş olabilir.
• İlk etapta sakin köpekler agresif, agresif köpekler sakin bir hale gelebilir. Bazıları daha hareketli hale gelirken bazıları ürkek hale gelir. Hastalığın kuluçka dönemi bitince kuduz olan her köpek saldırma eğilimi gösterir.
• Kuduz olan köpek yanına kimseyi yaklaştırmaz ve her an saldırmaya hazır hale gelir. Yaklaşanı ısırır. Kedilerde ısırmadan ziyade tırmalama görülür.
• Köpeklerde kuduz en son evrede yürüme bozukluğuna neden olur. Yürümekte zorlanan ve çevreye karşı ilgisiz hale gelen köpek, kısa süre içinde felç olur ve ölür.

İnsanlarda Kuduz Neden Olur?

İnsanlarda kuduz nedeni tıpkı hayvanlarda olduğu gibi ısırılmadır. Kuduz köpek, kedi ya da yarasa tarafından ısırılanların kuduz olması kaçınılmazdır. Bununla birlikte, düşük bir ihtimal olarak görülse de kedilerin tırmalaması ile kuduz bulaşabilir. Kedilerin patilerinde ve tırnaklarında kuduz virüsü olmasa da kediler sık sık patilerini yalayarak patilerine salya bulaştırırlar. Patisini yalayan bir kedi kendisine dokunmak isteyen bir insanı tırmalarsa kuduz riski söz konusu olur. İnsanlarda görülen kuduz vakalarının çoğunun sebebi köpek ısırığıdır. Köpeklerden sonra en büyük risk faktörü kedilerdir. Yarasa tarafından ısırıldığı için kuduza yakalanan insanlar da vardır. Yarasaların hemen hemen hepsi kuduz için risk faktörü olarak kabul edilir.

İnsanlarda Kuduz Belirtileri Neler?

İnsanlardaki kuduz belirtileri şöyle sıralanabilir;

• Isırılan bölgede kaşıntı, uyuşukluk ve ağrı hissedilir.
• Hastalığın kuluçka döneminde ateş, titreme ve halsizlik görülür.
• Kusma ve mide bulantısı görülür.
• Yutkunmada güçlük ve salyada belirgin bir artış olur.
• Işığa ve gürültüye karşı hassasiyet oluşur.
• Gözlerde şişlik, kızarıklık ve bulanık görme olur.
• Saldırgan tavırlar ve konsantrasyon eksikliği görülür.

Köpeklerin Kuduz Tedavisi Nasıl Yapılır?

Köpeklerde kuduz tedavisi yoktur. Kuduzun bilinen bir tedavisi olmadığı için yalnızca aşı yoluyla önlenebilir. Kuluçka döneminde müdahale edilmeyen kuduz, kuluçka dönemi bittikten sonra %100 öldürücüdür. Bu aşamada yapılan aşının hiçbir etkisi olmaz. Belirtiler ortaya çıktıktan sonra ölüm kaçınılmaz olduğu için ısırılan bir kedi, köpek ya da insan hemen kuduz aşısı olmalıdır. Eğer köpeğiniz şüpheli bir sokak köpeği tarafından ısırıldıysa ya da şüpheli bir sokak kedisinin saldırısına uğradıysa, aynı gün içinde onu veterinere götürmelisiniz. Köpeğiniz aşılıysa genel muayene ve pansuman yeterli olur. Bu nedenle köpeklerin düzenli olarak kuduz aşısı olması hayati önem taşır. Eğer bir köpek tarafından ısırılırsanız ya da bir kedi tarafından tırmalanırsanız, hemen o bölgeyi sabunlu su ile yıkamalısınız. Yapılan araştırmalara göre hayvan ısırıklarında bölgenin hemen temizlenmesi kuduz hastalığını %90 önlüyor. Birkaç dakika boyunca bölgeyi yıkadıktan sonra pansuman yapmalı ve en yakın sağlık kuruluşuna giderek kuduz ve tetanos aşısı olmalısınız. Kuduz aşısı, insanlarda ve köpeklerde kuduz için etkili olan tek yöntemdir.

Ayrıca Bakınız: Yavru Köpeklerde Kuru Şampuan Nasıl Kullanılır?